Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Ipno-di-fueio-de-ciprès
Hypnum cupressiforme
Hypnaceae
Nom en français : Hypne cypres.
Descripcioun :Aquelo mousso pluroucarpo proun coumuno se pòu vèire un pòu d'en pertout tant que lou relarg èi pas trop sè o bagna. Pòu faire de gràndi tepo. La formo e la taio soun uno pau chanjadisso, se fau fisa à la fueio pèr se pas engana. Aquéli soun en formo de daio, clinado devers lou bas e devènon de mai en mai fino vers lou bout. I'a generalamen pas de costo (o courto e doublo au microuscope).
Usanço :Se pòu engana emé d'aùtri Hypnum coume Hypnum andoi qu'a un oupercule mamelouna o Hypnum jutlandicum que se recounèis à sa coulour blanquinouso.
Port : Pluroucarpo
Taio : 3 à 8 cm
Fueio : 1 à 2,2 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypnum
Famiho : Hypnaceae
Ordre : Hypnales
Coulour de la flour :
Petalo : 0,7 à 1,2 cm
Ø (o loungour) flour : Coumplet
Flourido :
Autouno
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 10 à 1800 m
Aparado : Noun
Setèmbre à desèmbre
Liò : Roco
- Sòu
- Souco
- Legno
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Oulartico
Ref. sc. : Hypnum cupressiforme Hedw., 1801